De Sarcofaag van Septimius Severus; Een Verteller van Romeinse Glorie en een Spiegel van de Sterfelijkheid!

Romeinse sarcofagen, met hun rijk gedecoreerde oppervlakken, zijn meer dan alleen grafmonumenten. Ze zijn kunstwerken die levendige verhalen vertellen over de gestorvene, hun familie en de maatschappij waarin ze leefden. De sarcofaag van Septimius Severus, een Romeins keizer uit de tweede eeuw, is een uitstekend voorbeeld van deze complexe symbolische taal.

De sarcofaag, nu tentoongesteld in de Vaticaanse Musea in Rome, werd gemaakt rond 203 na Christus en dient als laatste rustplaats voor Septimius Severus zelf. De marmeren constructie, imposant van formaat en rijk versierd met reliëfs, toont een fascinerende mengeling van historische gebeurtenissen, mythologische scènes en symbolische voorstellingen die samen een beeld schetsen van de keizerlijke macht, maar ook van de menselijkheid van Severus.

De Voorzijde: Een Triumphale Processie van Militaire Overwinningen

De voorzijde van de sarcofaag toont een indrukwekkende processie die duidelijk geïnspireerd is door de traditionele Romeinse triomfritten. In het midden staat Septimius Severus, in keizerlijke gewaden gehuld, terwijl hij op een strijdwagen rijdt. Hij wordt vergezeld door zijn vrouw Julia Domna en twee zoons, Caracalla en Geta. De vier figuren kijken trots en verheven uit over de parade die hen volgt: krijgsgevangenen, soldaten met gevangen wapens en trofeeën van oorlogen die Severus heeft gewonnen.

Deze scène is niet alleen een ode aan de militaire successen van Severus, maar ook een krachtig statement van zijn absolute macht. Hij staat centraal in de compositie, zijn gezichtsuitdrukking uitstralt zowel moed als zelfvertrouwen. De overwinning wordt gevierd met symboliek: laurelkransen, offergaven en trompetgeschal die de glorie van Romeinse oorlogsvoering benadrukken.

De Zijkanten: De Verheerlijking van het Keizerlijke Huis

De zijkanten van de sarcofaag zijn eveneens rijk gedecoreerd met reliëfs die een complexe geschiedenis van Severus en zijn familie vertellen. Een afbeelding toont de keizer tijdens een religieuze ceremonie, waarbij hij offerandes brengt aan de goden Jupiter en Juno. Dit benadrukt zijn rol als beschermer van de Romeinse staat en zijn piëteit voor traditionele waarden.

Op de andere zijkant zien we Severus met zijn vrouw Julia Domna tijdens een familiefeest. Deze intieme scène geeft een menselijker kant aan de keizer, onthullend dat hij niet alleen een machtige heerser was, maar ook een vader en echtgenoot. De details van hun kleding, juwelen en gezichtsuitdrukkingen geven een fascinerend kijkje in het leven van de Romeinse elite.

De Achterzijde: De Mythische Veiligheid van Hades

De achterkant van de sarcofaag is gewijd aan de onderwereld, een belangrijk aspect van de Romeinse religie en cultuur. Hier wordt Severus afgebeeld terwijl hij zich in de handen van Persephone bevindt, de godin van de onderwereld. Deze scène symboliseert de overgang naar de eeuwige rust en suggereert dat Severus’ ziel veilig zal zijn onder de bescherming van de godheid.

De aanwezigheid van Hades zelf, afgebeeld met zijn driehoofdige hond Cerberus, versterkt deze boodschap van veiligheid en eeuwigheid. De keuze voor deze mythologische voorstelling benadrukt het geloof in een leven na de dood, een troostend idee voor zowel Severus als zijn nabestaanden.

De Sarcofaag van Septimius Severus: Een Literair Meesterwerk in Steen?

De sarcofaag van Septimius Severus is meer dan alleen een grafmonument; het is een meesterlijk kunstwerk dat een complexe combinatie van historische feiten, religieuze symbolen en mythologische verhalen samenbrengt. De rijkdom van de details, de expressievolle gezichten en de zorgvuldige composities maken dit werk tot een betoverend voorbeeld van Romeinse grafkunst.

De sarcofaag vertelt niet alleen het verhaal van Severus’ leven en zijn triomfen, maar reflecteert ook de diepe filosofie van de Romeinen over dood en eeuwigheid. De combinatie van militaire glorie met mythologische voorstellingen illustreert hoe de Romeinen hun eigen sterfelijkheid accepteerden binnen een kosmische orde waarin goden en mensen hand in hand leefden.

Een Samenvatting van Symbolische Elementen:

Door de rijkdom aan symbolische voorstellingen te analyseren kunnen we een dieper begrip ontwikkelen van de complexiteit van het Romeinse wereldbeeld. De sarcofaag van Septimius Severus is een getuigenis van hun artistieke meesterschap en hun fascinerende filosofie over leven en dood.